CALCIO STORICO FIORENTINO

Een gewelddadige traditie

Italianen staan bekend om het fare la bella figura. Kort gezegd betekent dit dat alles in het leven van een Italiaan draait om schoonheid en het altijd slaan van een goed figuur. Het zit geworteld in het 'Italiaan-zijn' en is dus ook te zien in de eeuwenoude geschiedenis van Florence. Toen de Florentijnen in 1530 in belegering waren en een belangrijke strijd verloren, trokken de keizerlijke troepen van Karel V de stad in. En de Italianen? Die deden alsof er niets aan de hand was en speelden een potje voetbal op het Piazza Santa Croce, goed in het zicht van de vijandelijke troepen. Op het dak van de Santa Croce speelden de muzikanten een vrolijk deuntje. De belegeraars werd een triomfantelijke overwinning niet gegund.

Dit was de start van de traditie van de Calcio Storico, die met enkele tussenpozen tot op heden nog altijd gespeeld wordt. Op 24 juni wordt ter ere van de jaarlijkse viering van de patroonheilige van de stad Giovanni Battista (Johannes de Doper) in de onvergetelijke setting van Piazza Sante Croce de eeuwenoude traditie levend gehouden. Florence bestaat uit vier Quartieri storici, historische stadswijken die ook de teams van de Calcio vormen; de Bianchi di Santo Spirito, de Azzurri di Santa Croce, de Rossi di Santa Maria Novella en de Verdi di San Giovanni. Deze teams werden origineel zorgvuldig geselecteerd uit de voornaamste heren van de stad en de geschiedenis toont dan ook een hele lijst aan vermaarde personen die ooit hun wijk verdedigden; bijna alle groothertogen van de'Medici familie als Cosimo I de'Medici maar ook de pausen Clemente VII, Leone XI en Urbano VII (Maffeo Barberini) hebben in hun jonge jaren deelgenomen. Naast roemrijke personen zijn er ook enkele noemenswaardige wedstrijden zoals die van 1490 toen er gespeeld werd op het ijs op de Arno en de wedstrijd van 1570 in de Terme di Diocleziano te Rome.

.                   
Maar wat houdt de Calcio dan precies in? Naar horen zeggen kan het toernooi het best omschreven worden als een partijtje rugby, maar dan vele malen gewelddadiger. Vijftig minuten lang wordt gestreden in teams van 27 spelers, ook wel calcianti genoemd (letterlijk vertaald als schoppers, of trappers). Deze proberen zoveel mogelijk punten te verzamelen door de bal over het doel, ter breedte van het gehele veld, te gooien. Gedurende deze vijftig minuten is alles geoorloofd. De vechtpartijen en worstelingen spelen zich dan ook niet enkel rond de bal af, maar het hele veld is een grote vechtpartij. Omdat er geen rode kaarten of diskwalificaties bestaan en er niet gewisseld mag worden is namelijk de enige manier om te zorgen dat het andere team minder spelers heeft, en jij in het voordeel bent, te zorgen dat de tegenstanders zodanig gewond raken dat ze vrijwillig het veld verlaten. Het spel eindigt dat ook nooit met twee volledige teams. Voor de vorm lopen er op het veld een scheidsrechter, zes grensrechters en een veldmeester rond om het geweld in toom te houden, hoewel deze in feite niets in te brengen hebben.

Gedurende de jaren is de Calcio dan ook altijd gekenmerkt door een sterke competitie die zich uitte in gewelddadige vechtpartijen. De laatste jaren heeft het uiterst gewelddadige karakter van de wedstrijd echter onder vuur gelegen. In 2006 werd het toernooi kort na aanvang van de wedstrijd tussen de Bianchi en de Azzurri afgelast wegens 'buitensporig geweld' en een jaar later werd het in het geheel afgelast omdat er onvoldoende veiligheidsgaranties gegeven konden worden. Sindsdien worden de regels steeds scherper; er zijn leeftijdsgrenzen ingesteld, spelers met een strafblad met veroordeling voor ernstige strafbare feiten zoals moord(!) mogen niet langer deelnemen. Hoe gewelddadig moet het in de afgelopen jaren dan wel niet zijn geweest?! Verhalen over uitgestoken ogen, meervoudige breuken en ernstige ongevallen zijn er in ieder geval genoeg. 

 

Voor de Florentijnen telt dit echter niet. De Calcio is ondanks de vele toeristen die het trekt een zaak van leven en dood. Het bezielt een lokale traditie die il carattere fiero della citta, het vurige karakter van de stad toont. Op de nieuw ingevoerde regels is dan ook genoeg commentaar; Come muore una tradizione, zeggen zij, als een traditie sterft. De Florentijnen stellen dat het spel als een van de meest levendige, kleurrijke en populaire evenementen uit de glorierijke traditie van de Renaissance hervormd is naar een cultureel evenement, dat meer gericht is op het maken van een schouwspel voor de toeristen. Door alle beperkingen blijft er steeds minder van de ware traditie over.

We zijn dan ook heel benieuwd, na alle verhalen die we er inmiddels over gehoord hebben, wat ons te wachten staat. De bloederige verhalen over de wedstrijd hebben ons er niet van weerhouden om kaarten te kopen. Voor de tribune van de Bianchi uiteraard, 'onze' wijk die in de finale tegenover de Azzurri staat. Dit zijn de twee teams die in de gehele historie de meeste overwinningen behaald hebben en ook dit jaar de grote favorieten zijn. Het moet een waar schouwspel worden. Volgens de verhalen raken niet enkel de Florentijnen verhit wanneer zij hun team zien spelen, maar ook de dames in het publiek. Hoe verder het spel vordert, hoe meer kleding namelijk van de lijven gescheurd wordt.

Wij gaan uiteraard enkel voor het bekijken van het culturele erfgoed, de historische kostuums en het beleven van de belangrijkste feestdag van de stad. Een fotoverslag volgt morgen ;)

Enkele foto's van voorgaande jaren: